Cổ phiếu là gì? Mối quan hệ giữa cổ phiếu và cổ tức. Hiện nay, đầu tư vào thị trường chứng khoán, cổ phiếu ngày càng phát triển và được nhiều người biết đến nhờ khả năng sinh lời cao. Cổ phiếu là một trong những sản phẩm có sức hấp dẫn nhất trên thị trường. Các trader cần tìm hiểu về cổ phiếu trước khi quyết định xuống tiền và đầu tư vào thị trường hấp dẫn nhưng cũng đầy biến động này.
Phần 1: Khái niệm và đặc điểm
Cổ phiếu là gì?
Cổ phiếu (Stock) là một loại chứng chỉ do doanh nghiệp phát hành hoặc ở dưới dạng bút toán ghi sổ xác nhận quyền lợi hợp pháp liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty. Nhà đầu tư sẽ mua cổ phiếu và trở thành cổ đông, nắm giữ một phần hoặc nhiều phần cổ phần của công ty đó.
Hiểu một cách đơn giản, cổ phiếu là một loại giấy chứng nhận của người nắm đối với doanh nghiệp phát hành cổ phần. Cổ phiếu đồng thời là một loại tài sản có khả năng sinh lời phụ thuộc vào sự phát triển, hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Các loại cổ phiếu phổ biến
Có 2 loại cổ phiếu phổ biến nhất hiện nay để nhà đầu tư có thể dễ dàng lựa chọn cho mình sản phẩm đầu tư phù hợp.
- Cổ phiếu thường (hay cổ phiếu phổ thông):Là hình thức mà người sở hữu sẽ có quyền dự họp đại hội cổ đông, có quyền tham gia biểu quyết trong những trường hợp cần thiết của doanh nghiệp.
- Cổ phiếu ưu đãi:Là hình thức mà người sở hữu sẽ có quyền lợi khác nhau tùy theo từng loại, với đặc quyền hoặc hạn chế hơn so với cổ phiếu phổ thông. Bao gồm 3 loại phổ biến:
- Cổ phiếu ưu đãi cổ tức.
- Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại.
- Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết.
Chỉ số cổ phiếu
Chỉ số cổ phiếu là chỉ báo thống kê, đo lường sự biến động của một số danh mục cổ phiếu, được xem là đại diện cho một lĩnh vực nào đó. Dựa trên chỉ số cổ phiếu mà nhà đầu tư đánh giá mức độ tiềm năng, định giá cổ phiếu trong tương lai, khả năng phát triển sinh lời của cổ phiếu…
- Chỉ số P/E: Tỷ lệ giữa giá bán cổ phiếu và thu nhập trên mỗi cổ phần. Chỉ số này cho phép nhà đầu tư xác định được hiện nay cổ phiếu đang bị định giá quá thấp hay quá cao so với các cổ phiếu khác cùng ngày. Đặc điểm nếu chỉ số P/E thấp thì chứng tỏ cổ phiếu đang bị định giá thấp, có lợi cho nhà đầu tư.
- Chỉ số EPS: Thu nhập trên mỗi cổ phần, có nghĩa là số tiền mà mỗi cổ phần sẽ nhận được sau khi công ty đã chia hết số tiền lãi cho cổ đông. Chỉ số EPS cao chứng tỏ công ty đang có tốc độ phát triển ổn định.
- Chỉ số P/B: Tỷ lệ giá trên sổ sách, so sánh giá trên sổ sách so với giá thường của cổ phiếu. Chỉ số P/B càng thấp càng tốt, cho thấy nhà đầu tư đang trả ít hơn so với giá trị sổ sách ghi nhận.
- Chỉ số DPR: Tỷ lệ chi trả cổ tức thể hiện mức chi trả cổ tức cho các nhà đầu tư so với mức mà công ty kiếm được. Chỉ số DPR ở mức cao cho thấy công ty đang phát triển và tạo ra lợi nhuận tốt để trả cổ tức cho cổ đông.
Dựa trên các chỉ số, nhà đầu tư sẽ xác định chơi cổ phiếu như thế nào? Loại cổ phiếu nên đầu tư và thời điểm khi nào nên mua cổ phiếu?
Lợi tức cổ phiếu
Lợi tức cổ phiếu là thuật ngữ được nhiều nhà đầu tư quan tâm khi tham gia thị trường. Thực tế, lợi tức cổ phiếu là một phần lợi nhuận được công ty phân phối cho cổ đông, dựa trên số cổ phần nắm giữ và mức lợi nhuận của doanh nghiệp có được sau quá trình hoạt động, kinh doanh. Với nhà đầu tư, lợi tức là phần lợi nhuận mà nhà đầu tư có được sau thời gian nắm giữ cổ phiếu.
Lợi tức sẽ bao gồm: Phần cổ tức/ lợi nhuận do hoạt động kinh doanh + giá tăng của cổ phiếu so với thời gian đầu khi mua
Phần 2: Giới thiệu về cổ tức
Cổ tức là gì?
Cổ tức (Dividend) có nghĩa là khoản lợi nhuận ròng mà mỗi công ty trả cho mỗi cổ phần bằng tiền mặt hoặc tài sản khác có giá trị tương đương. Trong đó, lợi nhuận ròng là số tiền mà tổng doanh thu trừ đi các khoản chi phí và thuế.
Ngoài việc công ty hoạt động tạo ra lợi nhuận và chi trả cho cổ đông, thì một phần lợi nhuận sẽ được giữ lại để tái đầu tư cũng như trích thành quỹ dự phòng, được hiểu là lợi nhuận giữ lại.
Hiện nay, cổ tức được chia thành 2 loại phổ biến:
- Cổ tức cổ phiếu phổ thông:Chi trả một phần lợi nhuận ròng của công ty theo quy định sau khi đã hoàn thành các nghĩa vụ thuế và tài chính khác.
- Cổ tức cổ phiếu ưu đãi:Tùy theo loại hình cổ phiếu ưu đãi mà cổ đông sẽ được ưu tiên chia mức phần trăm cổ tức cao hơn cổ tức phổ thông hoặc các quyền lợi khác.
Cách tính giá cổ phiếu điều chỉnh sau khi chia cổ tức
· Cách tính giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức bằng tiền mặt
Công thức tính giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức bằng tiền mặt:
P’ = ( P + ( Pa x a) – C) / (1 + a + b)
Trong đó:
P’: Giá cổ phiếu sau khi hành động quyền. Bao gồm cổ tức bằng tiền, cổ phiếu thưởng và cổ phiếu phát hành thêm.
P: Giá cổ phiếu trước khi thực hiện quyền
Pa: Giá cổ phiếu phát hành thêm dùng cho quyền mua ưu đãi
a: Tỷ lệ cổ phiếu phát hành thêm dùng cho quyền mua mua ưu đãi. Đơn vị tính %
b: Tỷ lệ chia cổ phiếu thưởng, trả cổ tức bằng cổ phiếu. Đơn vị tính %
C: Cổ tức bằng tiền.
· Cách tính giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức bằng cổ phiếu hoặc cổ phiếu thưởng
Cổ tức bằng cổ phiếu với tỷ lệ 100:10 (tức là 10% – hay có 100 CP AAA trước chia sẽ nhận thêm 10 CP AAA sau chia) => b = 10%.
Thưởng cho cổ đông cổ phiếu thưởng với tỷ lệ 100: 20 (tức là 20%) => b = 20%.
Các hình thức chi trả cổ tức
Việc chi trả cổ tức trong công ty cổ phần được áp dụng dưới 3 hình thức. Bao gồm, trả cổ tức bằng tiền mặt, cổ phiếu hoặc tài sản. Dưới đây là chi tiết về 3 cách chia cổ tức phổ biến hiện nay:
- Trả cổ tức bằng tiền mặt
Chi tiền mặt là hình thức trả cổ tức được áp dụng nhiều nhất. Dựa vào giá trị mỗi cổ phiếu và tỷ lệ nắm giữ của mỗi cổ đông để tính số tiền được hưởng. Tuy nhiên, hình thức trả cổ tức bằng tiền sẽ làm giảm tài sản hiện có của công ty. Nếu công ty hoạt động không ổn định sẽ làm ảnh hưởng đến hoạt động tái đầu tư.
Xem thêm
- Review sàn Olymp Trade mới nhất
- Review sàn FxPro mới nhất
- Cổ phiếu Apple sụt giảm gần 5% trong một phiên nhưng vẫn chưa phải lúc để lo lắng
- Trả cổ tức bằng cổ phiếu
Một số công ty sẽ áp dụng việc tái đầu tư lợi nhuận nhằm mở rộng kinh doanh. Nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty và lợi nhuận cho các cổ đông. Việc chi trả cổ tức cho cổ đông thể hiện bằng chính cổ phiếu phát hành.
Chính sách này giúp cổ đông có thể sử dụng cổ tức để mua thêm cổ phiếu tại công ty. Có nghĩa không nhận được các hình thức khác cho việc trả cổ tức. Việc sử dụng cổ phiếu để chi trả cổ tức cũng tương tự như tách cổ phiếu. Nó làm cho số lượng cổ phiếu tăng lên, đồng thời giảm giá trị cổ phần.
Việc chi trả cổ tức thông qua cổ phiếu giúp gia tăng lượng cổ phiếu đang lưu hành. Từ đó làm tăng tính thanh khoản của cổ phiếu một cách gián tiếp. Đặc biệt, khi được kết hợp với chi trả cổ tức bằng tiền mặt sẽ làm tăng đáng kể tổng lượng cổ phiếu cho cổ đông.
- Trả cổ tức bằng tài sản
Tùy thuộc vào kế hoạch và thực tế sản xuất để chọn hình thức chi trả cổ tức là gì. Trả cổ tức bằng tài sản cũng là phương pháp được áp dụng phổ biến. Các cổ đông sẽ nhận cổ tức thông qua hàng hóa, thành phẩm hoặc bất động sản do công ty nắm giữ và có giá trị tương ứng với tỷ lệ cổ phiếu đang sở hữu. So với trả cổ tức bằng tiền mặt và cổ phiếu thì hình thức này ít được áp dụng hơn.
Nên mua cổ phiếu trước hay sau khi chia cổ tức?
· Giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức bằng tiền mặt như thế nào?
- Việc chi trả cổ tức bằng tiền mặt mang lại cảm giác an toàn, chắc chắn cho cổ đông và khẳng định nguồn tiền vững mạnh của công ty. Vậy giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức bằng tiền mặt như thế nào?
- Pháp luật quy định cổ đông được nhận cổ tức khi công ty kinh doanh có lãi đã hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế và các nghĩa vụ tài chính khác. Thông thường gần ngày chia cổ tức, người đang giữ cổ phiếu sẽ không muốn bán và sau khi được chia cổ tức, nhà đầu tư đều muốn bán cổ phiếu. Điều này khiến nhu cầu mua cổ phiếu trước ngày hưởng cổ tức và nhu cầu bán cổ phiếu sau ngày hưởng cổ tức sẽ tăng.
- Do đó để đảm bảo nguyên tắc công bằng thì giá cổ phiếu phải được điều chỉnh giảm và tỷ lệ điều chỉnh giảm đúng bằng tỉ lệ được nhận cổ tức.
- Giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức bằng cổ phiếu như thế nào?
- Sau khi chia cổ tức bằng cổ phiếu thì nhu cầu mua cổ phiếu ít hơn, đôi khi sẽ có nhiều người bán cổ phiếu nếu nó không triển vọng nên giá cổ phiếu có thể sẽ giảm.
- Ngoài ra khi doanh nghiệp chia cổ tức cổ bằng cổ phiếu số lượng cổ phiếu của doanh nghiệp tăng lên trong khi đó vốn hóa không đổi thì đa phần giá cổ phiếu sẽ giảm xuống.
Vậy nên mua cổ phiếu trước hay sau khi chia cổ tức?
- Việc mua bán cổ phiếu không hoàn toàn phụ thuộc vào lịch cổ tức hay không, nhiều người thường đua nhau mua cổ phiếu trước khi chia cổ tức, đặc biệt là mua cổ phiếu trước ngày chốt danh sách hưởng quyền.
- Tuy nhiên, nếu thời điểm mua cổ phiếu tốt thì nên chọn mua cổ phiếu sau khi chia cổ tức sẽ có mức giá rẻ hơn so với trước khi chia cổ tức.
Lời kết
Bài viết trên đây đã cung cấp cho bạn toàn bộ kiến thức về cổ tức là gì, nên mua cổ phiếu trước hay sau khi chia cổ tức. Hy vọng bạn đã phần nào hiểu hơn về khái niệm này và rút ra cho mình những bài học đầu tư quý giá. Chúc bạn đầu tư thành công!
Yến Anh
