Các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu đang thảo luận về phản ứng của họ đối với tình trạng bất ổn kinh tế nghiêm trọng đang diễn ra trong những tháng tới khi tác động toàn diện của cuộc chiến của Nga chìm sâu vào trong và mối đe dọa suy thoái gia tăng.
Một ngày sau khi tán thành việc Ukraine ứng cử gia nhập Liên minh châu Âu, các nhà lãnh đạo của khối đã chuyển sự chú ý vào thứ Sáu tới tình hình bất ổn kinh tế nghiêm trọng đang xuất hiện trong những tháng tới khi tác động toàn diện của cuộc chiến của Nga và mối đe dọa suy thoái gia tăng.
Tham khảo thêm
27 nhà lãnh đạo của EU đã tập trung tại Brussels để đối mặt với lạm phát gia tăng, cú sốc năng lượng, niềm tin kinh doanh và người tiêu dùng suy giảm, và áp lực ngân sách ngày càng tăng.
Các nhà lãnh đạo cũng sẽ phải đối mặt với chi phí đi vay cao hơn khi Ngân hàng Trung ương châu Âu chuẩn bị tăng lãi suất lần đầu tiên trong 11 năm để chống lại sự gia tăng giá chạy trốn. Chủ tịch ECB Christine Lagarde, người có kế hoạch tăng lãi suất vào tháng tới và một lần nữa vào tháng 9, đã tham gia hội nghị thượng đỉnh EU để thảo luận về triển vọng kinh tế đen tối.
Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson nói trên đường tới hội nghị: “Chúng tôi đang ở trong một tình huống khó khăn. “Điều rất quan trọng là chúng ta phải có cuộc thảo luận này.”
EU đã trải qua một thập kỷ trước đó để chống chọi với một loạt cuộc khủng hoảng, từ các cuộc khủng hoảng tài chính của Hy Lạp và gián đoạn thương mại xuyên Đại Tây Dương dưới thời cựu Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho đến việc Anh rời khỏi khối và đại dịch COVID-19.
Giờ đây, không còn hồi kết cho cuộc chiến ở Ukraine và EU cam kết đẩy mạnh các biện pháp trừng phạt nhằm vào Nga, khối này phải đối mặt với các mối đe dọa kinh tế trên nhiều mặt.
Năng lượng đặt ra một thách thức lớn đối với EU, vốn trong nhiều năm phụ thuộc rất nhiều vào dầu mỏ, khí đốt tự nhiên và than đá của Nga để cung cấp năng lượng cho ô tô, nhà máy, hệ thống sưởi và nhà máy điện.
Dưới áp lực bắt kịp các lệnh trừng phạt của Mỹ và Anh đối với Nga, EU kể từ tháng 4 đã mở rộng các biện pháp trừng phạt vốn đã chưa từng có tiền lệ bằng cách nhắm mục tiêu vào nhiên liệu của Nga. Lệnh cấm nhập khẩu than của Nga sẽ bắt đầu vào tháng 8 và lệnh cấm vận đối với hầu hết dầu từ Nga sẽ được thực hiện theo từng giai đoạn trong 8 tháng tới.
Trong khi đó, chính Matxcơva đang làm gián đoạn việc cung cấp khí đốt tự nhiên mà EU không đưa vào các biện pháp trừng phạt của chính mình vì lo ngại sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đến nền kinh tế châu Âu. Trước chiến tranh, khối này nhận khoảng 40% khí đốt từ Nga.
“Rất có thể Nga sẽ sử dụng khí đốt và năng lượng như một hành vi tống tiền đối với các nước thuộc Liên minh châu Âu,” Thủ tướng Phần Lan Sanna Marin nói. “Nga sẽ sử dụng nó như một công cụ, như một vũ khí chống lại chúng tôi, vì vậy chúng tôi phải giúp đỡ lẫn nhau.”
Matxcơva đã cắt giảm nguồn cung cấp khí đốt cho 5 nước EU, bao gồm cả các nhà nhập khẩu nặng là Đức và Ý, đồng thời cắt giảm việc giao hàng cho 6 nước thành viên, chẳng hạn như Phần Lan.
Đức hôm thứ Năm đã khởi động giai đoạn hai của kế hoạch khẩn cấp ba giai đoạn về nguồn cung cấp khí đốt, nói rằng đất nước đang đối mặt với một “cuộc khủng hoảng”. Những điểm yếu ở Đức, nền kinh tế lớn nhất châu Âu, có nguy cơ có tác động lan tỏa rộng khắp và khiến dự báo tăng trưởng kinh tế mới nhất của EU trông quá lạc quan.
Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo cho biết: “Tác động sẽ rất lớn đối với Đức mà còn đối với tất cả các quốc gia châu Âu khác.
Vào tháng 5, Ủy ban châu Âu cho biết sản lượng kinh tế của EU sẽ tăng 2,7% trong năm nay và 2,3% vào năm 2023 sau khi tăng trưởng 5,4% vào năm 2021. Các dự báo khác đã hạ thấp triển vọng tăng trưởng. Khi năm nay bắt đầu, khối vẫn phải đối mặt với những tác động – bao gồm thâm hụt ngân sách cao hơn – từ đại dịch khiến nền kinh tế suy giảm 5,9% vào năm 2020.
ECB đã cam kết tạo ra một sự hỗ trợ thị trường để bảo vệ 19 quốc gia sử dụng chung đồng tiền chung euro khỏi sự bất ổn của thị trường khi giải quyết mức lạm phát kỷ lục 8,1%. Việc bán tháo trái phiếu của một số quốc gia đồng euro là đặc điểm trung tâm của cuộc khủng hoảng nợ cách đây một thập kỷ.
“Vài tháng tới sẽ rất khó khăn”, Chủ tịch Nghị viện Châu Âu Roberta Metsola, người tham dự ngày đầu tiên của hội nghị thượng đỉnh hôm thứ Năm cho biết.
